ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ
Του Δικηγόρου Δημήτρη Κουκουζή, από το Λευκοχώρι Αρκαδίας
Οι καλοκαιρινές μας παιδικές διακοπές στο χωριό είχαν το δικό τους χρώμα. Με το σταμάτημα του σχολείου σταματούσε και το διάβασμα. Υποχρεωτική τρίμηνη «αργία». Βέβαια η δουλειά στο σπίτι και στα χωράφια ποτέ δεν διακόπτονταν. Ούτε το καλοκαίρι. Το θέρισμα, το αλώνισμα το «συνέμπασμα» ξύλων και αργότερα ο τρύγος ήσαν δουλειές που απαιτούσαν καθολικές συμμετοχή όλων των μελών της οικογένειας. Στις μικροδουλειές οι μικρότεροι, στις μεγαλύτερες οι τρανύτεροι. Όλα (σπίτι- ζώα, κτήματα) θέλουν κουμαντάρισμα. Όμως καλοκαίρι ήταν. Υπήρχε χρόνος για παιχνίδια στην πλατεία, για περιπλάνηση στα αμπελοχώραφα όπου πλούσια τα οπωροφόρα δέντρα για επισκέψεις σε πανηγύρια διπλανών χωριών, για γιορτές και γάμους στο χωριό, για βόλτες στα ποτάμια, για ταξίδια σε πόλεις και χωριά συγγενών κ.λ.π. 
Ξέραμε πότε ωρίμαζαν οι κοντούλες, οι «μπαρθαμίτσες», τα κριθαράπιδα. Είχαμε εντοπίσει τη βασιλικαπιδιά της Σταθούλας, στις Γουλισιές τα μουστακάπιδα του Λεφοπαναγή, στου Καλλιμάνη. Τα «κρισταλάπιδα» της Μαριάνθης στο Κατωχωριό και την πρωϊμαπιδιά της Κατσογιαννούλας στην Κατωράχη. Τις κοκκιναπιδιές και τις καμπαναπιδιές δεν τις είχαμε σε υπόληψη γιατί τα απίδια τους αργούσαν να γίνουν και μεις δεν είχαμε υπομονή για τον Οκτώβρη και Νοέμβρη. Παιδιά είμαστε λιχουδιές θέλαμε, στα φρούτα καταφεύγαμε. Ευτυχώς το χωριό μας, εκτός από τις απιδιές είχε και πολλές συκιές. Κυρίως αυγοσυκιές που είναι δίφορες. Μία στις αρχές Ιουλίου με τα μεγάλα και γευστικά αυγόσυκα και μία στο τέλος Αυγούστου με τα μικρά και νόστιμα μαυρόσυκά τους. Στα αμπέλια ευδοκιμούσαν οι καρβελοσυκιές, οι ραμποσυκιές και οι τσαπελοσυκιλες. Υπήρχαν ακόμη μήλα, κούμπουλα, βατόμουρα, σταφύλια κ.λ.π. Φρούτα πολλά και διάφορα συμπλήρωναν τη διατροφή μας. Οπωροφόρα δέντρα πολλά. Ιδιόκτητα ή ξένα, όλα δικά μας !
Εκτός από τη χαρά των φρούτων μεγάλο ενδιαφέρον είχαν τα πανηγύρια του Άϊ-Λιά στα Τρόπαια, της Αγίας Μαρίνας στην Κατσουλιά και της Αγίας Παρασκευής στην Τρίπολη και στα Λαγκάδια. Τα περιμέναμε πως και πώς να πάμε με τα πόδια, να δούμε κόσμο από τα γύρω χωριά, να δούμε αξιοθέατα, να χαζέψουμε στα εμπορεύματα και να ψωνίσουμε μικρά ή μεγάλα δώρα, ψώνια και διάφορα «αναχρικά» του σπιτιού. Με χαρά συγκεντρώναμε χαρτζιλίκι, βάζαμε στόχο τι θα πάρουμε, και πρωί-πρωί εξορμούσαμε για τα πανηγύρια. Κάποτε παρέα με τον μπάρμπα Κωσταντή τον Ντρομέτσικα πήγαμε στο πανηγύρι των Τροπαίων. Πήγαινα για πρώτη φορά (ήμουν σχολιαρόπαιδο Δημοτικού) και εντυπωσιάστηκα από τον πολύ κόσμο, τα επορεύματα, τις φωνές, την μπαλαούρα. Γινόταν χαμός: το «αλογοπούλαρο» που λένε. Ο μπάρμπα Κωσταντής αγόρασε τα ψώνια του τα φόρτωσε στο ψαρί μουλάρι του, εγώ αγόρασα με 1,5 δραχμή μία σφυρίχτρα, σαν αυτές που έχουν οι διαιτητές του μπάσκετ, και πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Στο δρόμο δοκίμαζα με χαρά και καμάρι την τσίγκινη «σιουρίχτρα μου. Με το στραγαλάκι της μέσα είχε οξύ, διαπεραστικό ήχο. Αντιλαλούσε όλη η Χώτουζα. Ούτε τροχονόμος να ήμουνα. Φύσαγα, σφύραγα μέχρι που πονοκεφάλιασα! Όταν έφθασα στο χωριό κουρασμένος από την πεζοπορία και πονοκεφαλιασμένος από το «σιούριγμα» δεν είχα «νάκαρο» να διηγηθώ τα όσα εντυπωσιακά είδα και άκουσα.
Είχε προηγηθεί πριν τρεις μέρες μην ξεχνάμε το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας στην Κατσουλιά. Μεγάλη πεζοπορία, λαμπρές εντυπώσεις από τη λίμνη του Λάδωνος μεγάλη επίσης εμπειρία.
Σε λίγες μέρες νέο πανηγύρι μπροστά μας. Της Αγίας Παρασκευής στην Τρίπολη. Εκεί θα αγόραζα στρογγυλό καθρεφτάκι για την «τσούρα» μου. Είχαμε πια αρχίσει να κοιταζόμαστε στον καθρέφτη. Ακολουθούσε η Μεταμόρφωση (πάλι στον δικό μας Άϊ – Λιά), της δικής μας Παναγιάς και η Παναγιά του Φούσκαρη. Και τα πανηγύρια έκλειναν με τον Αγιάννη στο ποτάμι (29 Αυγούστου). 
Οι διακοπές όμως δεν τελείωναν παρά μόνο στις 25 Σεπτεμβρίου. Τότε ανοίγουν τα σχολεία και όλοι οι «κατεργάρηδες» γυρίζαμε στη δουλειά μας. Εκεί κάναμε και τον απολογισμό πεπραγμένων: ποιος πήγε επισκέψεις σε άλλα μέρη για τουρισμό και ποιος για «καζάντι». Ποιος κολύμπησε στο Κουτσομίλι και ποιός στον τροχό. Ποιος έπιασε καβούρια και ποιος τζιτζίκια και «βρουλίνες». Ποιος πήγε και σε πόσα πανηγύρια και τι ψώνισε. Ποιος πήγε κατασκήνωση και πόσα κιλά πήρε ! Σε λίγο ο απολογισμός των κατορθωμάτων μας τελείωνε και μαζί του το όμορφο καλοκαιράκι με εκείνες τις μεγάλες μικροχαρές των παιδικών μας χρόνων.-
